Schouwbrand: vaak voorkomend, makkelijk te voorkomen
Verwarm jij je woning met hout, kolen of stookolie? Gebruik je een kachel of open haard? Dan loop je het risico op een schouwbrand. En dat risico is misschien groter dan je denkt. Volgens overheidscijfers zijn één derde van woningbranden schouwbranden. Een gebrekkig onderhoud van de schouw is vaak de oorzaak.
Tips om schouwbranden te voorkomen
Een schoorsteenbrand gaat vaak gepaard met zware rookschade en roetneerslag. Maar dat is alleen als de brand beperkt blijft tot het rookkanaal zelf. Als de brand uitslaat naar brandbare materialen in de buurt, zoals isolatie, dreigt totale verwoesting van het huis. Deze tips helpen dit voorkomen!
- Laat je schouw onderhouden door een erkende schoorsteenveger. Een schouwbrand gebeurt meestal door creosoot, wat ontstaat door samengekoekt roet. Laat je schouw dus elk jaar controleren en reinigen door een vakman. Zo voorkom je dat het roet in brand schiet. De warme rook in je schouw kan dan minder kwaad. Best maak je – proactief – een jaarlijkse afspraak met een erkende schoorsteenveger.
- Witte of kleurloze rook uit de schoorsteen? Goed teken! Kijk even buiten als je kachel of open haard brandt. Zie je witte of kleurloze rook uit de schoorsteen komen? Dan is dat alvast een goed teken.
- Gebruik droog en onbehandeld brandhout. Niet alleen roet maar ook hars vergroot het risico op een schouwbrand. Dat is moeilijker te verwijderen, zelfs bij een grondige reiniging. Het is dus beter om niet te stoken met vochtig of behandeld dennenhout. Droog en onbehandeld hout zorgt voor de beste verbranding.
- Verbrand niet te veel hout in één keer. Een schouwbrand ontstaat doorgaans door ontvlamming van het roet bij temperaturen vanaf 400 graden Celsius. Bij goed afgestelde ketels zijn er temperaturen tot 230 graden, maar bij cassettes met houtvuur is het risico veel groter. Het is daarom belangrijk om niet te veel hout in één keer te verbranden, want zo loopt de temperatuur te snel op.
- Laat de klep van de haard (een beetje) open staan. Als je stookt met een inbouwcassette of een klassieke kachel, laat je maar beter de klep een beetje open staan. Zo verhoog je de luchtstroming in de schouw, wat voor de noodzakelijke afkoeling zorgt. Bij een betere stroming is er bovendien minder roetafzetting.
- Weg met dat tapijt! Een verdwaald brandend kooltje kan in je huis voor brand zorgen. Daarom leg je best geen tapijt rond de kachel of voor de open haard.
- Koop een kachel met een afkoelingssysteem. Je kunt het risico op een schouwbrand aanzienlijk beperken door te kiezen voor een kachel met een ingebouwd afkoelingssysteem. Er zijn op de markt veel slechte kachels, die de gassen niet afkoelen. Laat je dus adviseren door een expert voordat je een kachel installeert.
- Zet een schoorsteenkap en een rooster op de schouw. Een vogelnest in de schouw, waardoor de rook niet meer weg kan, is wel vaker de oorzaak van een schouwbrand. Vooral kauwen kruipen graag in schouwen. Een rooster in koper voorkomt dat ze je schoorsteen afsluiten met hun nest.
- Zorg voor een goede aansluiting tussen kachel en schouw. Een traditionele schouw heeft een diameter van 30 centimeter, maar bij de meeste kachels is het aansluitpunt maar 15 of 20 centimeter breed. Te grote schouwen vertragen de rookgasafvoer en verhogen de roetafzetting. Bij een renovatie pas je best de diameter van je schouw aan je kachel aan.
- Bouw niet met brandbaar materiaal in de buurt van de schouw. De bouwnormen schrijven voor dat je niet met brandbaar materiaal in de buurt van je schouw mag bouwen, maar vaak gebeurt het toch. Met houten constructies, met PUR-isolatie of gipsplaten moet je minimaal 15 centimeter afstand houden.
- Ventileer tijdens het stoken. Ook in lage-energiewoningen en passiefwoningen is het belangrijk om voor een goede ventilatie te zorgen. Zo verbeter je niet alleen de luchtstroming, maar neem je tegelijk het risico op CO-vergiftiging weg.
- Voorkom een ernstige schouwbrand door rookmelders te installeren. Blijf in de buurt van een brandend haardvuur. Ben je toch even in een andere ruimte? Dan zijn rookmelders in je huis geen overbodige luxe. Hang er minstens eentje op in de ruimte waar je schouw staat. Zo kun je nog tijdig ingrijpen om ernstige schade bij een schouwbrand te voorkomen.
Met dank aan Baloise